Katarzyna była córką wojewody wołyńskiego Aleksandra księcia Ostrogskiego i Anny z Kostków. Obydwoje rodzice pochodzili ze znaczących rodów. Ojciec był najmłodszym synem Wasyla ks. Ostrogskiego i Zofii Tarnowskiej, córki hetmana Jana Tarnowskiego. Matka zaś pochodziła z pomorskiego rodu Kostków ze Sztemberga[1], z którego wywodziła się m.in. matka Magdalena Mortęska, reformatorka zakonu benedyktynek, czy św. Stanisław Kostka. Matką księżnej była Zofia Odrowążówna ze Sprowy, córka Stanisława i Anny, ostatniej z Piastów mazowieckich. Anna Kostczanka i Aleksander Ostrogski pobrali się na zamku w Golubiu w 1593 r. Z tego małżeństwa przyszło na świat ośmioro dzieci: trzy córki i pięciu synów[2]. Katarzyna była czwartym lub piątym dzieckiem z kolei, drugą córką. Urodziła się prawdopodobnie w Jarosławiu na początku[3] 1598 lub 1599 r.[4] Zgodnie z ustaleniami poczynionymi przed ślubem rodziców przez dziadka Wasyla Ostrogskiego i opiekuna matki Krzysztofa Kostkę, Katarzyna jako córka została ochrzczona w obrządku katolickim.
Ojca straciła bardzo wcześnie, w 1603 r. Wychowywała się w klasztornym rygorze jarosławskich benedyktynek przy matce i siostrach, odbierając podstawowe wykształcenie w zakresie czytania pisania i liczenia[5]. Tym, co miało zaprocentować w przyszłości najbardziej, była szkoła zarządzania ogromnym majątkiem, jakim dysponowała Anna Ostrogska. Obie młodsze córki musiały być wdrażane i przyuczane do administrowania dobrami, na co wskazuje sprawność, z jaką sobie radziły po śmierci swoich mężów. Siostry Ostrogskie były z sobą zżyte, nie zmieniło się to nawet po zamążpójściu najstarszej Zofii[6]. Wyraz tego można znaleźć w korespondencji Katarzyny, gdzie pisze ona o swoim pobycie w Jarosławiu na ślubie najmłodszej Anny: mnie nigdy nie chciały puścić od siebie panie siostry[7]. Nawet po śmierci Zofii rodzina Zamoyskich utrzymywała ścisłe związki z Lubomirskimi aż do śmierci ostatniej córki Katarzyny i to mimo sporów pomiędzy Tomaszem a Stanisławem.
Los nie oszczędzał Anny Ostrogskiej, gdyż w latach 1603-1608 zmarli w wieku dziecięcym jej młodsi synowie: Aleksander, Krzysztof i Wasyl[8], później w 1618 r. Adam Konstanty, a w 1619 r. Janusz Paweł. Podejrzewano, jak często w przypadku nagłego zgonu młodego człowieka, truciznę czy też klątwę rzuconą przez Annę Stadnicką w odwecie za ukrócenie przez księżnę jarosławską samowoli łańcuckiego Diabła. Prof. Anusik jednak wyraża przekonanie, że młodzieńców zabiła kiła lub jej powikłania[9]. Jak było naprawdę, nie sposób dziś ustalić.
[1] Dzisiejsze Stążki w woj. pomorskim.
[2] Anusik Z., Krótkie życie i niespodziewana śmierć młodego magnata. Janusz Paweł ks. Ostrogski i jego testament z 6 sierpnia 1619 roku. s. 216, przyp. 2 dostępne tu
[3] Przypuszczenie to wywiedzione jest z faktu, że jej młodsza siostra Anna urodziła się 1 marca. Jeśli dzieci rodziły się co roku, to nie ma innej możliwości niż narodziny w ciągu pierwszych trzech miesięcy.
[4] Tu należy zdementować regularnie pojawiający się niewłaściwy rok jej urodzenia. Katarzyna nie mogła urodzić się w 1602 r., ponieważ, jak słusznie zauważył prof. Anusik, została wydana za mąż przed swoją siostrą Anną, co oznacza, że była starsza. W 1602 r. urodził się ich brat Wasyl.
[5] O wykształceniu i kulturze literackiej Katarzyny Zamoyskiej obszerniej tu.
[6] Najstarsza Zofia wyszła za mąż już w 1613 r. za Stanisława Lubomirskiego.
[7] AGAD AZ 924, s. 9, skan 11
[8] Anusik Z., Krótkie życie….., s. 219, przyp. 5. Tamże kolejność zgonów zgodnie z różnymi przekazami.
[9] Anusik Z., Krótkie życie…, s. 225.